Wirówka dekantacyjna lub dekanter to wirówka pozioma z cylindryczno-stożkowym wirnikiem do ciągłego oddzielania ciał stałych od zawiesin za pomocą śruby. Tego typu urządzenia, ze względu na swoją prostotę i wydajność, znalazły szerokie zastosowanie przy usuwaniu osadów olejowych.
Szlam olejowy to fizyczna i chemiczna mieszanina zawierająca produkty ropopochodne, wodę i cząstki mechaniczne. Gdy szlam olejowy przechodzi przez wirówkę dekantacyjną, usuwa się z niego główną objętość zanieczyszczeń mechanicznych, w wyniku czego w mieszaninie pozostaje minimalna ilość, która jest usuwana w drugim etapie oczyszczania za pomocą filtra. W celu uzyskania produktu końcowego konieczne jest odwodnienie mieszaniny, po czym produkt naftowy wysyłany jest do rafinerii w celu dalszego „uszlachetnienia” lub wykorzystywany jako paliwo kotłowe.
Szlam olejowy dostaje się rurą do wewnętrznej części wirnika. Na skutek działania sił odśrodkowych wynikających z obracania się wirnika cząstki mechaniczne niemal natychmiast osadzają się na ściankach wirnika. Ślimak, obracając się z nieco większą prędkością, w sposób ciągły przesuwa zanieczyszczenia do stożkowej części urządzenia, gdzie oddzielone ciała stałe opuszczają wnętrze wirnika i trafiają do zasobnika tymczasowego. Faza ciekła przemieszcza się między zwojami ślimaka do końca cylindrycznej części urządzenia i jest odprowadzana.
Głównymi zaletami wirówki dekantacyjnej są wysoki stopień oczyszczenia, małe gabaryty oraz niewielkie straty produktów naftowych. Z powyższego wynika, że wirówka dekantacyjna, przy niewielkich gabarytach, charakteryzuje się dużą wydajnością i stopniem oczyszczenia, co sprawia, że urządzenie to może stanowić integralną część procesu technologicznego utylizacji osadów olejowych.
